Prošle su tačno 22 godine od petooktobarskih promena, odnosno dana kada je narod Srbije ustao u zaštitu rezultata predsedničkih izbora održanih 24. septembra 2000. godine, a koje je dotadašnji predsednik Srbije Slobodan Milošević pokušao da pokrade.

Koalicija Demokratska opozicija Srbije (DOS), koju je činilo 18 stranaka i pokreta, i koja je na predsedničkim izborima kao protiv kandidata Slobodanu Miloševiću kandidovala tadašnjeg lidera Demokratske stranke Srbije (DSS) Vojislava Koštunicu, odnela je pobedu, ali Milošević je tu pobedu osporio i nije želeo da je prizna.

DOS je pozvao građane da se 5. oktobra 2000. okupe ispred Savezne skupštine i suprotstave izbornoj krađi koju je Savezna izborna komisija sprovela po nalogu Miloševićevog režima.

Dvadeset i dve godine kasnije situacija u odnosu na onu koja je vladala tih dana, odnosno cele 2000. godine, potpuno je drugačija. Jedan deo lidera stranaka i pokreta koje su činile DOS je, nažalost, preminuo, dok je drugi deo potpuno marginalizovan i bukvalno ne predstavlja nikakav faktor u političkom životu Srbije.

Lider celog DOS-a, čovek koji je bio pokretačka snaga ove koalicije i prvi demokratski izabran premijer Srbije Zoran Đinđić ubije je u atentatu 12. marta 2003. godine na ulazu u zgradu vlade.

Njega su ubili pripadnici kriminalne organizacije, takozvanog Zemunksog klana i članovi Jedinice za specijalne operacije (JSO), specijalne jedinice MUP-a, a izvršilac samog atentata bio je pripadnik ove elitne jedinice Zvezdan Jovanović koji je zbog ovog zločina, zajedno sa komandantom jedinice Miodragom Lukovićem Legijom, osuđen na 40 godina zatvora.

Osim Đinđića koji je ubijen, među živima nisu ni Vladan Batić, lider DHSS i bivši ministar pravde u prvoj demokratski izabranoj vladi, Vuk Obradović, osnivač i prvi predsednik Socijaldemokratije koji je u vladi Zorana Đinđića bio potpredsednik zadužen za borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala, te Jozef Kasa, bivši predsednik Saveza vojvođanskih Mađara, koji je preminuo 2016. godine. Godine 2010. preminuo je i Branislav Kovačević, lider Lige za Šumadiju.

Od ostalih lidera DOS-a najaktvniji i jedini koji i dalje imaju značajniju ulogu u političkom životu Srbije su predsednik Socijaldemokratske partije Rasim Ljajić i Nebojša Čović, koji je posle petooktobarskih promena bio zamenik premijera Zorana Đindica i šef Koordinacionog centra za jug Srbije, kao i Koordinacionog centra za Kosovo i Metohiju.

Situacija sa drugim liderima je mnogo sumornija. Jedini koji se još „koprca“ i učestvuje u političkom životu Srbije je lider Lige socijaldemokrata Vojvodine Nenad Čanak, dok ostali bukvalno životare na marginama srspke političke scene.

Tadašnji ider DSS i čovek koji je na izborima pobedio Slobodana Miloševića Vojislav Koštunica već duži niz godina se nalazi u političkoj penziji. Nekada jedan od najistaknutijih lidera DOS-a, potpredsednik vlade Zorana Đinđića, operativac, čovek zadužen za najsloženije, najkompleksnije i najprljavije poslove nakon petooktobarskih promena Čedomir Jovanović danas gotovo i da ne postoji u političkom životu Srbije.

Ništa bolje ne stoji i lider Nove Srbije Velimir Ilić. Iako je jedno kratko vreme koketirao sa SNS, Ilić već odavano gotovo i da ne učestvuje u političkim dešavanjima u našoj zemlji, a njegovga stranka NS već duži niz godina ne participira u vlasti ni na jednom nivou.

Tadašnji lider G17 plus Miroljub Labus davno se povukao iz politike i posvetio karijeri profesora Beogradskog univerziteta. Njega je nasledio Mlađan Dinkić koji i danas obavlja određene funkcije i učestvuje u političkom životu.

Srđa Popović, jedan od osnovača i lidera Otpora, nakon promena bio je poslanik. Nakon neuspele epizode pretvaranja pokreta Otpor u stranku i debakla naizborima 2004 popovi osniva međunarodnu organizaciju Centar za primenjene nenasilne akcije i strategije i pominje se kao jedna od ličnosti koje su pomogle Arapsko proleće. Prištinski mediji su ga, pozivajući se na Vikiliks, označili kao osobu koja je 2009. uticala na vladu Maldiva da povuče priznanje Kosova.