„Bolje preživljavanje je dostižno”, tema je kampanje obeležavanja Međunarodnog dana dece obolele od raka. U Kalendaru javnog zdravlja ovaj dan obeležava se 15. februara.

Trogodišnja kampanja 2021-2023. koristi univerzalnu sliku šarenih otisaka dečijih ruku da predstavi stope preživljavanja dece obolele od raka na nacionalnom, regionalnom i međunarodnom nivou.

Printscreen/ZZJZ Pančevo/Promo plakat

Najčešći maligni tumori kod dece u našem okrugu su akutne leukemije i limfomi, zatim maligne bolesti lokalizovane na mozgu, kostima, mekim tkivima, bubrezima, gonadama i koži, navodi se na zvaničnom sajtu Zavoda za javno zdravlje Pančevo.

U Južnom Banatu, na osnovu podataka Registra za rak Zavoda za javno zdravlje Pančevo, u periodu 2017- 2021. godine godišnje je oboljevalo od 1 do 5 dece uzrasta 0-19 godina, a 1 do 2 umiralo od malignih bolesti. U proseku to je 3,2 novoobolelih i 1,2 umrlih, što je 2,5 puta manje nego u prethodnom petogodišnjem periodu 2012-2016, kada je prosečno registrovano 8,2 novoobolelih i 2,2 smrtna ishoda godišnje. Tokom 2021. godine prijavljen je 1 oboleli i 1 smrtni ishod od ove grupe bolesti kod dece u uzrastu 0-19 godina.

U poslednjih pet godina, umiranje od malignih bolesti kod dece najčešće je registrovano u uzrastu 15-19 godina sa učešćem od 42,9 odsto, u uzrastu 5-9 godina sa učešćem od 28,6 odsto i u uzrastima 0-4 i 10-14 godina sa po 14,3 odsto.

Pixabay

Ključne činjenice o raku u detinjstvu
– Rak je vodeći uzrok smrti kod dece i adolescenata širom sveta. Kod približno 400.000 dece starosti od 0 do 19 godina, svake godine, širom sveta se dijagnostikuje rak.
– Najčešće kategorije karcinoma kod dece uključuju rak krvi (leukemija i limfom), tumore mozga i čvrste tumore, poput neuroblastoma i Vilmsovog tumora.
– U visoko-razvijenim zemljama više od 80% dece obolele od raka preživljava, ali u mnogim zemljama sa niskim i srednjim prihodima preživljava samo oko 20%.
– Čak i u visoko-razvijenim zemljama, rak deteta predstavlja vodeći uzrok smrti dece i dugotrajnog morbiditeta kod preživelih.
– Poreklo raka kod dece je uglavnom nepoznato, nije povezano sa načinom života i ne može se sprečiti ili rano otkriti skriningom.
– Poboljšanje ishoda kod dece obolele od raka zahteva ranu i tačnu dijagnozu, praćenu efikasnim lečenjem.
– Većina karcinoma u detinjstvu može se izlečiti kombinacijom hemoterapije i drugih tretmana, uključujući hirurgiju i radioterapiju. Lečenje raka kod dece može biti isplativo u svim zemljama, bez obzira na razvijenost.
– Smrti koje se mogu izbeći od karcinoma u detinjstvu u slabo- i srednje- razvijenim zemljama nastaju usled nedostatka dijagnoze, pogrešne dijagnoze ili zakasnele dijagnoze, prepreka u pristupu nezi, napuštanja lečenja, smrti od toksičnosti i veće stope recidiva (bolest se ponavlja).
– U okruženjima sa višim prihodima, nedostatak terapijskih inovacija ključna je prepreka i razlog za stagniranje preživljavanja u teško lečivim malignim bolestima.
– Sistemi podataka o raku kod dece, poput registara pacijenata, zajedno sa održivim ulaganjima u zdravstvene sisteme i infrastrukturu za blagovremenu dijagnozu i lečenje, potrebni su za kontinuirano unapređenje kvaliteta nege i za informisanje o političkim odlukama.

Međunarodni dan dece obolele od raka 2002. godine ustanovila je Međunarodna kofederacija Udruženja roditelja dece obolele od raka. Ovaj dan postao je deo Kalendara javnog zdravlja u Republici Srbiji 2013. godine.

(Pančevac)