SMERNICE ZA IZJAŠNJAVANJE MAKEDONACA NA POPISU U SRBIJI: Ne postoje Severnomakedonci i severnomakedonski jezik
Već izvesno vreme posle potpisivanja Prespanskog sporazuma svedoci smo da mediji i institucije upražnjavaju neprimerenu praksu korišćenja i tumačenja pojmova i definicija koji sadrže pridev „severni”. Sve se češće sreće upotreba pojmova: severnomakedonski jezik, severnomakedonska institucija, Severnomakedonac itd., i to u zvaničnim obrascima, izveštajima, statistikama i drugim dokumentima i izjavama ključnih institucija, što je u suprotnosti s Prespanskim sporazumom i narušava nacionalni identitet.
U Srbiji je u toku kampanja za promociju popisa, koji se održava od 1. do 31. oktobra. Kako među građanima makedonske zajednice ne bi bilo nedoumica oko službene upotrebe naziva jezika i naziva nacije, objavljujemo delove Prespanskog sporazuma, koji precizira sledeće:
„Deo 1: Rešavanje razlike oko imena, nerešenih pitanja u vezi sa istim i jačanje dobrosusedskih odnosa
Član 1:
Ovaj sporazum je konačan i njegovim stupanjem na snagu Privremeni sporazum između strana, potpisan u Njujorku 13. septembra 1995. godine, prestaje da važi. Strane prihvataju kao obavezujući ishod pregovora koji su se vodili pod okriljem Ujedinjenih nacija, a koje su strane bile obavezne da vode u skladu sa Rezolucijom 817 (1993) i Rezolucijom 945 (1993) Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija, kao i u skladu sa Privremenim sporazumom iz 1995. godine. Prema tim pregovorima, obostrano je prihvaćeno i dogovoreno:
c) Službeni jezik Druge strane biće „makedonski jezik”, kako je priznato na Trećoj konferenciji UN o standardizaciji geografskih imena, održanoj u Atini 1977. godine, i kako je opisano u članu 7. stav (3) i stav (4) ovog sporazuma.
d) Izrazi „Makedonija” i „makedonski” imaju značenje dato u članu 7. ovog sporazuma.
Foto:M.B.
Član 7:
Strane prihvataju da se njihovo razumevanje pojmova „Makedonija” i „makedonski” odnosi na drugačiji istorijski kontekst i kulturno nasleđe.
U odnosu na Drugu stranu (Makedonija), ovi pojmovi označavaju njenu teritoriju, jezik, ljude i njihove karakteristike, sa svojom istorijom, kulturom i nasleđem…
Druga strana (Makedonija) izjavljuje da njen službeni jezik, makedonski jezik, pripada grupi južnoslovenskih jezika. Obe strane izjavljuju da službeni jezik i druge karakteristike Druge strane nisu povezani sa drevnom helenskom civilizacijom, istorijom, kulturom i nasleđem severnog regiona Prve strane.
Nijedna odredba ovog ugovora nema za cilj da na bilo koji način podriva, modifikuje ili utiče na korišćenje od strane građana bilo koje strane.”
Foto:M.B.
Makedonsko Ministarstvo spoljnih poslova objavilo je smernice, odnosno vodič koji se koristi kada se opisuje naša matična država u skladu s Prespanskim sporazumom. Pridev „makedonski/o/a” treba koristiti kada je vezan za etnički i kulturni identitet naroda, naš jezik, istoriju, kulturu, nasleđe, teritoriju i druge osobenosti. Takvi termini u ovom kontekstu se posebno razlikuju od onih koji se koriste i povezuju s regionom Makedonije u Grčkoj.
Tačni primeri: makedonski etnički identitet, makedonski jezik, makedonska kultura, makedonska teritorija, makedonski narod, makedonska istorija, makedonske planine, makedonska književnost, makedonsko ćirilično pismo, makedonska hrana, makedonske crkve itd.
Netačni primeri: druge prideve, uključujući „Severnomakedonski”, „S. makedonski” i „SevernoMakedonski”, ne treba koristiti.
Foto:M.B.
Ako je neko imao nedoumice kako da se izjasni na popisu stanovništva u Srbiji koji je u toku, u vezi s promenom naziva matične makedonske države, uz ovo pojašnjenje i navođenje dela sporazuma koji precizira naziv naroda i jezik, jasno je da ne postoji severnomakedonski jezik, niti severnomakedonski narod. Ovo je nedavno objavio RTS na svom portalu.
Naziv nacije je – makedonska. Mi smo Makedonci! Naziv jezika je makedonski.
M. V.
