Isporuka određenih udžbenika za školsku 2025/2026. godinu za učenike osnovnih škola koji pohađaju nastavu na jezicima nacionalnih manjina, a koje obezbeđuje Ministarstvo prosvete, počelo je ove nedelje. Ove niskotiražne udžbenike izdaje JP „Zavod za udžbenike”.

Reč je o 204 udžbenička naslova za mađarski, rumunski, rusinski, hrvatski, bosanski, bugarski, slovački i albanski jezik za različite obavezne predmete, koje će dobiti više od 28.000 učenika u 163 osnovne škole. Da podsetimo, obrazovanje na maternjem jeziku jedno je od osnovnih prava pripadnika nacionalnih manjina, zagarantovano Ustavom Republike Srbije i zakonskim i podzakonskim aktima.

Celokupno obrazovanje na svom maternjem jeziku, uz obavezan nastavni predmet Srpski kao nematernji jezik, pohađaju učenici osam nacionalnih manjina: albanske nacionalne manjine, bošnjačke, bugarske, mađarske, rumunske, rusinske, slovačke i hrvatske nacionalne manjine.

Pored obezbeđivanja određenih udžbenika bez nadoknade na jezicima nacionalnih manjina, Ministarstvo prosvete realizuje i program dodele besplatnih udžbenika za posebne kategorije učenika, kao što su učenici iz socijalno/materijalno ugroženih porodica, učenici sa smetnjama u razvoju i invaliditetom, učenici sa izuzetnim sposobnostima i drugi. Program besplatnih udžbenika Ministarstvo sprovodi od 2011. godine, u cilju podrške osetljivim grupama učenika, kao i učenicima sa izuzetnim sposobnostima. Za ovu namenu, u državnom budžetu za 2025. godinu opredeljeno je 945 miliona dinara.

Pravo na besplatne udžbenike imaju: učenici iz porodica koje primaju novčanu socijalnu pomoć; učenici koji se obrazuju po individualnom obrazovnom planu (IOP), uključujući i IOP3; učenici sa smetnjama u razvoju i invaliditetom kojima su potrebni prilagođeni udžbenici (uvećan font, Brajevo pismo, elektronski format); učenici iz porodica sa troje i više dece u sistemu obrazovanja i vaspitanja, pri čemu pravo ostvaruju osnovci; učenici iz jednoroditeljskih porodica, ako je drugi roditelj preminuo ili nepoznat; učenici koji boluju od retkih bolesti; učenici koji imaju pravo na tuđu negu i pomoć, kao i učenici prvog i drugog razreda sa delimičnim ili trajnim oštećenjem sluha, kojima su potrebni udžbenici u elektronskom formatu sa sadržajima na srpskom znakovnom jeziku.

Udžbenici koji se obezbeđuju: za prvi ciklus (1–4. razred) i to za predmete srpski/maternji jezik, matematika, svet oko nas, priroda i društvo, strani jezik; drugi ciklus (5–8. razred) obuhvata udžbenike iz srpskog/maternjeg jezika i književnosti, matematike, prvog stranog jezika, geografije, istorije, hemije, fizike i biologije.
Vredi istaći da je prošle godine pravo na besplatne udžbenike ostvarilo je više od 95.000 učenika.

Z.St.