Svi narodi imaju mesta susreta sa Bogom, i mi Srbi pravoslavni imamo takvo mesto na kojem se kao pojedinci i zajednica susrećemo sa Bogom. To je naš pravoslavni hram u kojem se Božijom Rečju, kroz blagoslovenu materiju, napajamo večnim smislom, kako bismo i mi bili autentični svedoci Jevanđelja Hristovog i graditelji mira Njegovog. Zato u hram dolazimo da stanemo pred lice Boga Živoga i pronađemo smisao svega što jesmo i što ćemo biti, rekao je Patrijarh Porfirije u besedi u Sabornom hramu u Vukovaru, 16. oktobra 2022. godine.

Njegova Svetost Patrijarh srpski g. Porfirije blagoizvoleo je da poseti Eparhiju osečkopoljsku i baranjsku povodom osvećenja obnovljenog Sabornog hrama Svetog Nikolaja Mirlikijskog u Vukovaru, gde da je dočekao Njegovo Preosveštenstvo Episkop osečkopoljski i baranjski g. Heruvim zajedno sa sveštenstvom, monaštvom i vernim narodom ove Bogom čuvane eparhije.

Pre svete arhijerejske Liturgije, Njegova Svetost Patrijarh srpski g. Porfirije osveštao je Saborni hram u Vukovaru, uz sasluženje Njegovog Visokopreosveštenstva Mitropolita budimpeštanskog i mađarskog g. Ilariona iz Moskovske Patrijaršije i Preosvećene gospode Episkopa: sremskog Vasilija, bačkog Irineja, vranjskog Pahomija, zvorničko-tuzlanskog Fotija, gornjokarlovačkog Gerasima, kruševačkog Davida, pakračko-slavonskog Jovana, osečkopoljskog i baranjskog Heruvima, valjevskog Isihija, šabačkog Jeroteja i remezijanskog Stefana.

Nakon toga, Patrijarh Porfirije služio je svetu arhijerejsku Liturgiju u Osamnaestu nedelju po Duhovima, 16. oktobra 2022. godine uz sasluženje Visokopreosvećenog Mitropolita i Preosvećenih Episkopa, sveštenstva, monaštva i đakona iz više eparhija Srpske Pravoslavne Crkve, u molitvenom prisustvu vernog naroda Božijeg.
Na početku arhipastirske besede, Patrijarh Porfirije je rekao da je čovek, najpre, i iznad svega, duhovno biće, žedno večnog smisla, biće koje se zove čovekom zato što je čelom okrenuto ka veku, ka večnosti, zato što smisao pronalazi u onome što nadilazi prolazno. Kao bogoliko stvorenje, čovek je, pre svega, stvoren za večnost, da večnošću osmišljava svoje istorijsko postojanje. Punoću života stiče jedino u zajednici sa Bogom, a to je život u skladu sa onim što je Bog stvorio i namenio za čoveka. I baš zato što je u ljudsko biće utisnut pečat Božiji, svaki čovek i svaki narod onda – čak i kada ne postoje mogućnosti ili sposobnosti za svesnu artikulaciju gladi za večnim, gladi za Bogom – čak i tada, dakle, u odsustvu jasne predstave o Bogu, on uspostavlja svoju bogomolju, svoju svetinju, projavljujući iz svog bogolikog bića potrebu za večnim originalom.To je mesto susreta i mirenja sa Bogom, a samim time i sa sobom, sa prirodom i sa drugim ljudima koje čovek u svakom narodu sebi odredio.

I kao što svi narodi imaju mesta susreta sa Bogom, i mi Srbi pravoslavni imamo takvo mesto na kojem se kao pojedinci i zajednica susrećemo sa Bogom. To je naš pravoslavni hram u kojem se Božijom Rečju, kroz blagoslovenu materiju, napajamo večnim smislom, kako bismo i mi bili autentični svedoci Jevanđelja Hristovog i graditelji mira Njegovog. Zato u hram dolazimo da stanemo pred lice Boga Živoga i pronađemo smisao svega što jesmo i što ćemo biti, da tražimo hranu za svoje najdublje egzistencijalne duhovne potrebe; da iz dubine duše oslušnemo reč Božiju i shvatimo kakvi treba da budemo, šta je ono što je ispravno, a šta nije; da poznamo šta treba da promenimo i popravimo; kakvi da budemo prema sebi, a kakvi prema onima koji su drugačiji od nas, rekao je Njegova Svetost.

Govoreći o Svetom Nikolaju Mirlikijskom čudotvorcu, Patrijarh Porfirije je rekao da je prekjuče služio u Pećkoj Patrijaršiji, gde se nalazi velika, veoma lepa i nadaleko poznata freska Svetog Nikolaja Mirlikijskog. Gledajući tu ikonu, setio sam se vas, pomislio sam na vas, na vaš nikolajevski hram i na današnji dan, u kojem smo blagosloveni, jer smo se sabrali na svetoj Liturgiji. Razmišljao sam o tom nedokučivom i divnom promislu Božijem, da je upravo ovaj hram, na mestu posvećen svetitelju Nikolaju, koji na čudesan način spaja pravoslavni Istok i katolički Zapad, poštuje se i kod pravoslavnih i kod katolika. Stoga ne čudi da su vaši preci izabrali upravo njega da bude pokrovitelj ovoga hrama i ovoga mesta, ili je baš on, Sveti Nikolaj, po promislu Božijem, odabrao sebi mesto za neumorno svedočenje i građenje mostova među ljudima i građenje Božijeg mira. U ovom nikolajevskom hramu, kao Domu Božijem, služili smo Svetu Liturgiju, trpezu samoga Boga Jasno je, stoga, zašto je sveta Liturgija događaj izmirenja svih, i otkrivanje tajne i smisla svega sveta, koji je stvoren da bude harmonija lepote i mesto mira Božijeg. Na Liturgiji se mirimo sa Bogom, sa sobom, sa drugim ljudima, sa čitavom tvorevinom.

Kao hrišćani treba da se molimo za sve i za svoje i za žrtve drugih, jer drugi put osim molitve i praštanja nemamo. To je put koji nam utire sam Gospod i na koji nas poziva Njegovo Jevanđelje. Zar se ne obraćamo Bogu molitvom Oče naš svakoga dana? I zar u toj molitvi ne stoji „oprosti nam dugove naše kao što i mi opraštamo našim dužnicima“? Zar nas sam Hristos nedvosmisleno i jasno podstiče da volimo i one koji su protiv nas? Istinska i iskrena molitva je jedini lek ranjenima, ona premošćuje svaku udaljenost, svaku distancu. Ako smo hrišćani, verom znamo da je u žrtvi i ljubavi, u krstu već prisutna sila pobede i vaskrsenja. Samo onda kada smo svesni činjenice da nas je Bog stvorio, i da postoji Njegov plan o svakom čoveku, tada razumemo pravo dostojanstvo i svoje i drugih ljudi, i naznačenje i svoje i drugih ljudi. Kada pak ne prihvatimo plan i nameru Božiju o sebi i o drugom čoveku, tada ne prepoznajemo svoje večno naznačenje i drugoga ne vidimo kao bližnjeg, kao brata, te zato neretko drugoga vidimo kao neprijatelja, naglasio je Njegova Svetost.

Na kraju svetog evharistijskog sabranja, Njegova Svetost osveštao je slavske darove.

Njegovo Preosveštenstvo Episkop osečkopoljski i baranjski g. Heruvim u ime punoće Eparhije osečkopoljske i baranjske uručio je Njegovoj Svetosti Patrijarhu srpskom g. Porfiriju orden Svetog Stefana Štiljanovića – najviše odlikovanje Eparhije osečkopoljske i baranjske u znak priznanja i zahvalnosti za veliku odanost svojoj svetoj Crkvi i delatnu ljubav naročito pokazanu kroz svesrdnu pomoć Eparhiji osečkopoljskoj i baranjskoj.

Orden Svetog Stefana Štiljanovića uručen je i Vladi Republike Srbije, prof. dr Miloradu Pupovcu i dr Vojislavu Stanimiroviću.

Orden Kneginje Jelene Štiljanović uručen je generalnom konzulu Republike Srbije u Vukovaru g. Aleksandru Nakiću.

Posle svetog evharistijskog sabranja, Patrijarh Porfirije blagoslovio je sve prisutne.

Vukovarski Saborni hram Svetog Nikolaja, Arhiepiskopa mirlikijsog, sa prestolnim praznikom Prenos moštiju Svetog oca Nikolaja glavni je i najveći srpski pravoslavni hram Arhijerejskog namesništva vukovarskog, jednog od četiri namesništva Eparhije osečkopoljske i baranjske Srpske Pravoslavne Crkve. Izgrađen je u baroknom stilu, u periodu od 1733. do 1737. godine.

Hram je izgrađen na lokaciji stare crkve. Naime, Velikom seobom Srba, 1690. godine, broj srpskog stanovništva u Vukovaru je znatno povećan. Naseljavali su se u starom delu grada koji se nalazi na desnoj obali reke Vuke. Po dolasku u Vukovar ubrzo su sagradili i crkvu. U vreme ratnih dešavanja, u noći između 18. i 19. septembra 1991. godine, aktiviran je eksploziv na Sabornoj crkvi Svetog Nikolaja, što je dovelo do velikih oštećenja na crkvi.

Srušen je gornji deo zvonika, krovna konstrukcija i svod. Unutrašnjost crkve potpuno je demolirana i izgorela, ali je podvigom sveštenika Đorđa Šijakovića dobar deo ikona sa ikonostasa spašen i prenešen u Petrovaradin, u Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture Vojvodine, gde su obnovljene. Bogato izrađeni inventar koji je krasio ovaj hram (duborezni pozlaćeni ikonostas, duborezne pevnice, tronovi, stolovi, klupe) trajno je uništen.

Od stradanja su sačuvane 33 ikone sa ikonostasa, 20 malih celivajućih ikona na drvetu, dva Sveta Jevanđelja iz 18. veka i donja ploča Časne Trpeze sa tekstom iz 1799. godine. Zahtevna građevinska obnova je trajala u periodu od 2009. do 2014. godine.

Obnovu hrama u potpunosti je finansirala Vlada Republike Hrvatske sa izradom novog dureznog ikonostasa. Atelje „Stanišić“ iz Sombora izradio je, po starim, originalnim nacrtima, nove vitraže za crkvu Svetog Nikolaja, koji su postavljeni 2014. godine.

Samostalni umetnik Dragan Šaponja iz Koluta po odobrenju i dogovoru Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Petrovaradina i Konzervatorskog odjela za zaštitu kulturne baštine iz Vukovara izradio je repliku ikonostasa i preostali uništeni mobilijar tehnikom kojom je nekada izrađen. Izradu mobilijara: stasidije, tronove, pevnice finansirala je Crkvena Opština Vukovar sa vernim narodom.

Svetonikolajvski hram, zbog svoje arhitekture i raskošnog inventara uvršten je na listu spomenika kulture Ministarstva za zaštitu kulutrne baštine Republike Hrvatske. U sklopu crkve je i sedište Srpske pravoslavne Crkvene opštine Vukovar i Arhijerejskog namesništva vukovarskog. Hram Svetog oca Nikolaja jedna je od najznačajnijih i najstarijih baroknih građevina srpskog naroda severno od reke Save. Pored ostalog, njegova fizička obnova utiče i na duhovnu obnovu i život preostalih pravoslavnih Srba na ovom području.

TV Hram