Svetski Dan borbe protiv dijabetesa obeležava se 14. novembra s ciljem da skrene pažnju na važnost prevencije, ranog otkrivanja i pravilnog upravljanja ovom ozbiljnom bolešću koja predstavlja globalni zdravstveni izazov.

U Srbiji, dijabetes postaje sve prisutniji, a stručnjaci upozoravaju na potrebu za većom svešću o ovoj bolesti.

Broj obolelih od dijabetesa u Srbiji raste iz godine u godinu. Prema poslednjim podacima, u Srbiji ima oko 800.000 ljudi s dijabetesom, dok je broj onih koji nemaju postavljenu dijagnozu verovatno još veći. Veliki problem predstavlja činjenica da mnogi ljudi ne znaju da imaju dijabetes dok bolest nije već uznapredovala, što povećava rizik od komplikacija poput kardiovaskularnih bolesti, oštećenja bubrega, vida i nervnog sistema.

Tipovi dijabetesa

Postoje dva glavna tipa dijabetesa, od kojih svaki ima specifične simptome i načine upravljanja.

Tip 1: Ovaj tip dijabetesa je autoimuna bolest kod koje organizam ne proizvodi dovoljno insulina. Češće se javlja kod mlađih osoba, uključujući decu i adolescente. Osobe sa tipom 1 dijabetesa moraju redovno da primaju insulin putem injekcija ili insulinskih pumpi kako bi kontrolisale nivo šećera u krvi.

Tip 2: Najčešći oblik dijabetesa, povezan je sa načinom života i najčešće se javlja kod odraslih, ali sve češće pogađa i mlađe generacije zbog neadekvatne ishrane, gojaznosti i fizičke neaktivnosti. Kod ovog tipa, telo postaje otporno na insulin ili ne proizvodi dovoljno insulina. Lečenje se može odvijati putem lekova, insulina, ali i promenama u načinu života.

Pored ova dva tipa, postoji i gestacijski dijabetes koji se javlja tokom trudnoće i obično nestaje nakon porođaja, ali može povećati rizik od razvoja dijabetesa tipa 2 kasnije u životu.

Kako prepoznati dijabetes

Simptomi dijabetesa mogu biti različiti u zavisnosti od tipa i stadijuma bolesti, ali najčešći simptomi uključuju:

–učestalo mokrenje,
-konstantnu žeđ i suva usta,
-gubitak težine bez vidljivog razloga,
-ekstremnu glad,
-zamor i umor,
-zamagljen vid,
-sporo zarastanje rana i često prisustvo infekcija.

Pravovremena dijagnoza je ključna, jer neprepoznat i nelečen dijabetes može dovesti do ozbiljnih komplikacija.

Kako živeti sa dijabetesom

Život s dijabetesom zahteva posvećenost i odgovorno upravljanje svakodnevnim navikama. Osobe s dijabetesom moraju da vode računa o ishrani, redovnoj fizičkoj aktivnosti, praćenju nivoa šećera u krvi i redovnim posetama lekaru. Osim kontrole ishrane i fizičke aktivnosti,važno je redovno pratiti nivo šećera u krvi, koji omogućava prilagođavanje terapije i bolje rezultate.

Pridržavanje plana ishrane s niskim udelom ugljenih hidrata i visokim sadržajem vlakana, redovno vežbanje, praćenje nivoa glukoze u krvi, smanjenje stresa i pravovremeno uzimanje terapije, sve to treba sprovesti.

(Pančevac)

BATUT UPOZORIO: U Srbiji čak 240.000 ima dijabetes a da to i ne znа!

SVETSKI DAN DIJABETESA: Ovo su ključne poruke za 2024. godinu