POPISANA 115.454 STANOVNIKA PANČEVA Šest i po odsto manje Pančevki i Pančevaca! Brže pada broj žitelja sela
Prema podacima iz prve publikacije s konačnim rezultatima popisa od prošle godine pod naslovom Knjiga 1 – „Nacionalna pripadnost”, koju je prošle nedelje objavio Republički zavod za statistiku, u Pančevu se o polnoj i nacionalnoj pripadnosti izjasnilo 115.454 građanki i građana. Prikazani su podaci za dvadeset jednu etničku zajednicu u Republici Srbiji koje imaju više od dve hiljade pripadnika. „Konačni” znači da su prebrojani „u glavu”, mada treba imati u vidu da je ovde reč o onima koji su se izjasnili o svojoj nacionalnoj pripadnosti. U svakom slučaju, prvi „zvanični” rezultat takođe je da Srbija ima 6.647.003 stanovnika.
Istovremeno, prvi konačni rezultati popisa pokazali su da nas u Pančevu, prema broju stanovnika koji su se izjasnili o nacionalnoj i polnoj pripadnosti, ima skoro 6,5% manje nego na prethodnom popisu, 2011. godine. Pre jedanaest godina brojali smo 123.414 duša, a sada za 7.960 manje. A u odnosu na 2002. godinu broj Pančevaca se smanjio za skoro 10% jer je tada prebrojavanje stalo na broju od 127.162 stanovnika. Pre toga, počev od Drugog svetskog rata, statističari su primenjivali različitu metodologiju, pa nas je po njoj te 2002, početkom milenijuma, bilo i više od 131.000. Metodologija ipak neće promeniti tendenciju. Jasno je da je tada prvi put zabeležen pad broja stanovnika od kada se prebrojavamo.
Brže pada broj žitelja sela
Statistika nam daje još jedan podatak za analize i tumačenja. Broj stanovnika grada za jedanaest godina pao je sa 90.766 na 86.408, ili u prevodu za 4,8%. Istovremeno broj žitelja naših sela smanjio se za 11%, ili s 32.638 na 29.046 duša. Nije očigledno vredelo ni to što se pančevačka sela, ili bar većina njih, može pohvaliti zavidnom urbanizacijom. Čak takvom da se meštani tih naseljenih mesta često hvale da imaju više asfalta nego neko ulice u gradu.
Ipak, sela brane čast muškaraca. „Jači pol” je u značajnoj manjini u gradskoj sredini, jer ih je tu za 7,5% manje. Ali zato ih je, kako to statističari zvanično zovu, u „ostalim sredinama” u Pančevu, to jest u selima ili naseljenim mestima, kako god kome drago, za 1% više. Da li su onda žene usamljenije u gradu, a muškarci u selu? I to je dilema za neka sledeća istraživanja, analize i tumačenja.
Rast Pančeva u industrijalizaciji
Prema nekim podacima, 1795. godine bili smo prava „kasaba” – tada se Pančevkama i Pančevcima zvalo samo oko četiri i po hiljade duša. Godine 1869. bilo nas je 17.000, a 1910. godine više od 20.000. Prvi svetski rat je umanjio taj broj, ali već 1931. brojali smo 22.000 meštana. Nakon Drugog svetskog rata ekonomski rast Pančeva – koje se tada hvalilo da ima industriju kao cela Crna Gora – na prostoru bivše Jugoslavije pratiće i rast broja stanovnika. Od 1948. do 2002. skoro se udvostručio: sa oko 71.000 na 130.000.
I bez analiza jasno je zašto je taj porast bio najveći između popisa iz 1953. i 1971. godine. Pančevo je tada moglo da bude i cela država po raznovrsnosti i veličini industrije. Ali u tim vremenima, kada je sutra uvek izgledalo bolje nego danas, stanovništvo se uvećavalo i u drugim gradovima. U međuvremenu, što se tiče Pančeva, pao nam je natalitet, malo smo se i iseljavali, malo i bežali za Beograd i Novi Sad…
U sledećem broju nedeljnika Pančevac: Promena nacionalne strukture u Pančevu