DOBROVOLJAČKA ULICA U PANČEVU: Preko pola sveta do Solunskog fronta

10:14

15.11.2022

Podeli vest:

Foto: Printscreen/MAP

Dobrovoljačka ulica pripada teritoriji Mesne zajednice Vojlovica. Pod ovim nazivom postoji od 1946. godine, a prostire se od Spoljnostarčevačke do Ulice bratstva–jedinstva.
Srpski dobrovoljački korpus je bio srpska vojna jedinica iz Prvog svetskog rata, koju su uglavnom činili bivši pripadnici austrougarske vojske srpske, hrvatske i slovenačke nacionalnosti koji su ratovali na Istočnom frontu, a koji su prešli da se bore na strani Srbije.
Austrougarska vojska je mobilizovala brojne pripadnike jugoslovenskog življa i poslala ih na Istočni front. Međutim, zarobljeni jugoslovenski vojnici i dezerteri prelazili su na stranu Antante. Po sporazumu srpske i ruske vlade u leto 1915, Rusija je počela Dunavom da šalje dobrovoljce u Srbiju. Stupanjem Bugarske u rat na strani Centralnih sila 1915. njihovo prebacivanje u Srbiju ovim putem je onemogućeno.
Pošto je njihovo okupljanje u Rusiji nastavljeno, u Odesi je novembra 1915. osnovan Srpski dobrovoljački odred, koji je do početka 1916. narastao na oko hiljadu vojnika i oficira.
Prva srpska dobrovoljačka divizija osnovana je 16. aprila 1916. i brojala je 18.868 vojnika. Ona je uključena u sastav 47. ruskog korpusa i upućena na front u Dobrudži. Uz ruske i rumunske trupe, divizija se borila protiv udruženih nemačkih, bugarskih i turskih jedinica od 24. avgusta do 16. oktobra 1916. Uprkos velikim gubicima koje je pretrpela ova divizija, priliv dobrovoljaca se nastavio, pa je osnovana i Druga srpska dobrovoljačka divizija, a od te dve divizije je osnovan Srpski dobrovoljački korpus, na čijem je čelu bio general Mihailo Živković.
Štab korpusa je bio u Odesi, dok su štabovi Prve i Druge divizije bili u Voznesensku i Aleksandrovsku. U Odesi je od 17. aprila 1917. pa do 1918. godine izlazio časopis „Slovenski jug”, u kom je izlagan program za osnivanje ujedinjene države Južnih Slovena.
Do Februarske revolucije u Rusiji 1917. godine u korpusu se našlo oko 40.000 vojnika. Zbog revolucionarnih previranja korpus je počeo da se osipa, pa je u leto 1917. praktično bio prepolovljen. Vojnici su u Oktobarskoj revoluciji i Ruskom građanskom ratu koji je usledio napuštali Srpski dobrovoljački korpus i aktivno učestvovali na strani revolucionara.
Da bi se ovo sprečilo, 30. avgusta je otpočeto prebacivanje dobrovoljačkih organizovanih jedinica na Solunski front, gde su one bile veoma potrebne za popunu proređenih redova srpske vojske.
Jedan deo dobrovoljaca iz Rusije prebačen je u Solun preko Arhangelska na Dalekom istoku brodovima u Englesku i zatim železnicom, odnosno brodovima preko Francuske, Italije i Grčke, a deo preko Sibira do dalekoistočne luke Daljni železnicom, a zatim brodovima do Sueca, vozom do Aleksandrije i najzad brodovima u Solun.
Od prvog transporta dobrovoljaca preko Arhangelska formirano je 16 četa, koje su u decembru 1917. pojačale divizije srpske vojske, a od dobrovoljaca iz ostalih transporta i Vardarske divizije formirana je 14. januara 1918. godine Jugoslovenska divizija.

***

Borcima Prve srpske dobrovoljačke divizije palim na frontu u Dobrudži tokom Prvog svetskog rata Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca podigla je spomenik, a otkrio ga je 7. septembra 1926. kralj Aleksandar I Karađorđević zajedno sa svojim tastom kraljem Ferdinandom I od Rumunije.
Spomenik je napravljen u obliku piramide od belog venčačkog mermera koji je donesen iz Srbije, a nalazi se na uzvišenju pravoslavnog groblja u Medžidiji. Do spomenika vodi Aleja srpskih junaka.

Ostavite odgovor

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *

Pre postavljanja komentara, molimo pročitajte i složite se sa uslovima korišćenja


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.