Slavonija je istorijska i geografska oblast u današnjoj Hrvatskoj. Naziv oblasti potiče od opšteg latinskog naziva za zemlju Slovena (lat. Sclavonia). Prostorni opseg Slavonije se tokom istorije menjao u skladu s geopolitičkim promenama na širem području između rečnih tokova Save i Drave. Tokom 18. veka pojam Slavonije je postepeno sužen na današnju geografsku oblast, koja leži između donjih tokova Drave i Save. Ova oblast je poljoprivredno najrazvijeniji deo današnje Hrvatske.

***

Manastir Orahovica je jedan od najznačajnijih i najranijih duhovnih, istorijskih i kulturno-umetničkih centara Srba iz tzv. Donje Slavonije, odnosno Podravine. Ovaj manastir, koji istorijski izvor i tradicija ovog kraja pominju i kao Remeta i Duzluk, postojao je već u drugoj polovini 15. veka.
Srpsko selo na tom prostoru Slavonije postojalo je i pre dolaska Turaka. Srpski despot Vuk Grgurević – Branković, u narodnim pesmama poznat kao Zmaj Ognjeni Vuk, dobio je od ugarskog kralja Matije Korvina utvrđeni grad Bijelu Stijenu kod Pakraca i stotinak sela u Posavini. Posle pada Slavonije pod Turke 1543. godine srpska naselja u Slavoniji bila su brojnija. Turci dovode Srbe iz Bosne i Srbije i naseljavaju ih uz granicu sa Austrijom.
Staru manastirsku crkvu, verovatno od drveta, 1592. godine zamenila je nova zidana crkva s bogatim živopisom, koja je završena 1594. godine.
U vreme obnove Pećke patrijaršije, 1557. godine, za patrijarha Makarija Sokolovića, manastir Orahovica bio je sedište Požeške mitropolije, prve srpske pravoslavne episkopije na teritoriji Slavonije. Prema sačuvanim zapisima u rukopisnim knjigama manastira Orahovice, poznata su nam i imena nekoliko požeških mitropolita, posebno Josifa i Vasilija. Mitropolit Vasilije napušta manastir Orahovicu septembra 1595. godine i s brojnim Srbima prelazi na područje Gornje Slavonije. Kao glavni razlog seobe mitropolit navodi hrišćansku svest – „nehrišćanima neću da služim” (Turcima), zatim nasilje koje čine Turci: otimaju srpske žene i decu, oduzimaju imovinu, a u isto vreme optužuju Srbe da su doušnici Austrije.
Manastir Orahovica je bio značajan prepisivački centar od kraja 16. do kraja 18. veka. Prema inventaru iz 1758. godine, manastirska biblioteka je imala 25 srpskih rukopisnih knjiga. Pored brojnih monaha iz Orahovice koji su prepisivali i ukrašavali rukopisne knjige, uvezivanje i „ispravljanje” knjiga vršeno je i u manastirskom skriptorijumu.
Manastirska riznica je nekada imala veliku zbirku umetničkih bogoslužbenih predmeta. Posebnu umetničku vrednost manastirske riznice predstavljala je zbirka zlatotkanih odeždi iz 18. i 19. veka.
Turci nisu bili naklonjeni Srbima u Slavoniji i Orahovici. Pri povlačenju krajem 17. veka spalili su manastir i okolna srpska sela, a monahe i srpski narod ubijali i progonili. Nedugo zatim monasi iz manastira Liplja i Stuplja iz Bosne obnavljaju porušeni manastir Orahovicu. Posle povlačenja turskih hordi pojavila se još jedna opasnost za srpski pravoslavni život u Slavoniji: unijaćenje. U opasnosti je bio i manastir Orahovica, ali ga je 1693. godine posetio srpski patrijarh Arsenije Čarnojević.
U 18. veku manastir Orahovica s brojnim bratstvima imao je 50 jeromonaha i 12 đakona i zadovoljavao je duhovne potrebe okolnog pravoslavnog stanovništva. Pored bogosluženja i vršenja dužnosti, učeni orahovički monasi bili su i učitelji u okolnim srpskim gradovima i podučavali srpsku omladinu pismenosti i nauci.
Između dva rata, 1938. godine, manastir je potpuno obnovljen.
Došao je Drugi svetski rat, kada su ga monasi napustili. U manastirskim konacima smenjivali su se ustaše i domobrani; da bi osujetili dolazak nemačke vojske, partizani su 1943. godine zapalili manastirske konake.
U život je vraćen u posleratnim godinama.
Poslednja dva monaha napustila su manastir Orahovicu 1991. godine. Manastir je bez monaštva, ali o njemu brine paroh iz Medinaca.
Manastir Orahovica je u svom viševekovnom postojanju postao svedok, saučesnik i hroničar istorijskih, duhovnih i kulturno-umetničkih događaja vezanih za život Srba u Slavoniji.
(Preuzeto sa sajta zapadnisrbi.com)