1.600 ZVRJI PRAZNO Sve više kvadrata, sve manje glava po jednom stanu

Sve više kvadrata, sve manje glava po jednom stanu – to pokazuju podaci Republičkog zavoda za statistiku s poslednjeg popisa, sprovedenog 2022. godine. Kao i to da, dok je nekada najveći problem bio kako ponuditi građanima krov nad glavom, danas je izgleda teško udomiti stanove jer čak 1.600 izgrađenih u ovom milenijumu zvrji prazno.

Stanovnika Pančeva je sve manje, a stanova imamo sve više – pokazuju podaci Republičkog zavoda za statistiku. Između dva popisa, od 2011. do 2022, „nestalo” je 8.000 žitelja našeg grada, a broj stanova se povećao za više od 4.000. To sigurno znači da možemo više da se širimo, bar u proseku, jer nam je na raspolaganju više kvadrata. Nominalno se povećao i broj napuštenih stambenih jedinica, što privremeno, što zastalno, ali u procentima u odnosu na broj stanova „namenjenih za stanovanje” njihov procenat se značajno smanjio (grafikon 5). Osim 51.320 stanova koji su pravljeni da u njima ljudi stalno žive, bili oni naseljeni ili ne, Pančevo raspolaže sa još 2.527 stambenih jedinica namenjenih za odmor i rekreaciju, koje uglavnom zovemo vikendicama, kao i sa 559 „stanova” koji služe za obavljanje raznih delatnosti, a reč je uglavnom o poljoprivredi.

Od nestašice kvadrata do manjka novca

Do 1955. od oslobođenja nakon Drugog svetskog rata, za sedam godina, samo 118 porodica se moglo pohvaliti da imaju novi krov nad glavom. U sledećih 67 godina, do 2022. godine, u Pančevu će biti, kako pokazuju podaci Republičkog zavoda za statistiku, izgrađeno čak više od četrdeset osam i po hiljada stanova, bar onih koji i danas postoje.
Tako smo najzad dostigli san „komunističkih vlasti” koje su lupale glavu o tome gde smestiti sve brojnije stanovnike tada još ipak varoši Pančeva. Novinske kolumne su punili naslovi o ambiocioznim i najčešće tada nedostižnim planovima da se godišnje izgradi i po 1.000 stanova. Problem je, naravno, bio „društveni” novac, jer Pančevo u to doba nije bilo baš bogato. Kasnije će i oni shvatiti da se stanovništvo ne može tek tako useljavati u već postojeće stambene objekte, pa su „zazvali” i pare iz slamarica, nudeći i povoljne kredite. Ali stanovi će intenzivnije početi da se grade tek krajem pedesetih. Ipak, do „buma” u izgradnji doći će tek tokom šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka, iako nam se čini da nikada veći broj zgrada nije građen nego danas, sudeći bar po centru grada, gde se, posebno u poslednjoj deceniji, sistematski uništavaju „prizemljuše” (grafikon 1).
Brojke Republičkog zavoda za statistiku pokazuju da je za dve decenije, od 1971. do 1990. godine, izgrađeno više od 25.500 stanova, a za dve decenije u novom milenijumu tek nešto više od 8.300. U tri decenije pre početka novog „kapitalističkog” doba građeno je bar 997 stanova u proseku godišnje, a verovatno i više, jer se popisuju samo oni koji i danas postoje. Čak i u „ratnim” godinama, od 1991. do 2000, prosečno je pravljeno 419 stanova, što je ipak više nego 380, koliko se godišnje beleži od 2001. do 2022. godine (grafikon 2).

U jednom stanu 2,2 čoveka

Ali više stanova nam očigledno i ne treba jer, dok je sredinom prošlog veka najveći problem stambene politike bio kako naći kvadrate, danas je očigledno najteže naći pare za već postojeće kvadrate. Danas je „nenaseljeno” čak 1.636 stanova izgrađenih nakon 2001. godine za koje se može sa sigurnošću pretpostaviti da su ipak vrlo „uslovni” za življenje (grafikon 1). Prazno zvrji i više od 4.700 stanova napravljenih u eri „socijalizma” – od 1961. do 2000. Očigledno je da na tržištu postoji ponuda za „krov nad glavom”, ali da višak stanova u ovom slučaju ne znači i padanje cena kvadrata.
Zahvaljujući i izgradnji, ali i sve manjem broju stanovnika, komfor se povećava kada je u pitanju broj ljudi u jednom stanu. Još 1971. u jednom stanu su živela u proseku skoro četiri čoveka, a 2022. samo nešto više od dva (grafikon 3). Dobro je i to što su nam stanovi u kojima živimo sve noviji, mada i dalje većina obitava u onima izgrađenim u „socijalističko doba” (grafikon 4).
A da li su tačne pretpostavke, tvrdnje, pa čak i ljutiti komentari da pančevački privatnici investitori sve više nove stanove prodaju Beograđanima, kojima Pančevo navodno treba da bude jeftinija spavaonica od prestonice, ovi podaci o stanovima ne mogu da dokažu. Pa čak ni podaci o migracijama stanovništva, jer se tamo posebno ne tretira samo Beograd.

(Pančevac)

SPORTSKA PRISEĆANjA: Kakoje Anđelko Forgo postao rvač i porazio svetskog prvaka

POMOZIMO ULIČNOM SVIRAČU DA NE ODE U ZATVOR