Kada govorimo o radiološkim pregledima, za pacijente je bitno da rendgen i skener (CT ili MDCT) koriste rendgensko zračenje za razliku od magnetne rezonance (MR ili MRI).
Klasični rendgen je osnovni metod radiološke dijagnostike, koji je zasnovan na primeni iks zraka. Predstavlja bezbolnu, neinvazivnu i preciznu metodu. Koristi se kod ispitivanja koštano-zglobnog sistema, tj. kada postoji povreda kostiju sa sumnjom na njihov prelom, iščašenja zgloba ili deformitet, kao i pri bolovima za brz pregled. Takođe se primenjuje za snimanje pluća i srca u dijagnozi zapaljenskih, tumorskih i drugih procesa. Snimanje traje samo do pet minuta.
Kompjuterizovana tomografija ili skener, CT, MDCT, MSCT, KT jeste dijagnostika koja se zasniva na primeni iks zraka i upotrebi računara uz davanje kontrastnog sredstva u venu. Reč je o bezbolnoj i preciznoj metodi pomoću koje se dobijaju dijagnoze s više informacija u odnosu na magnetnu rezonancu. Snimanja traju od pet pa sve do dvadeset pet minuta. Oblast primene je široka i uključuje postavljanje dijagnoza koštano-zglobnog i centralnog nervnog sistema, urogenitalnog, digestivnog i respiratornog trakta, kao i otkrivanje i praćenje zapaljenskih, benignih i malignih bolesti.
Kod magnetne rezonance (MR) koristi se aparat koji beleži snimke pomoću magnetnog polja, radio-talasa i kompjutera, pa zato i nije štetna po ljudski organizam jer ne koristi iks zrake. Primenjuje se za dijagnostiku kod istih indikacija kao i kod skenera, s tim što snimanje traje od 20 do 90 minuta. Problem može da nastane kod jednog broja pacijenata koji tokom snimanja magnetnom rezonancom imaju osećaj klaustrofobije zbog zatvorenog prostora i dužine trajanja snimanja, ali i zvukova koje aparat proizvodi. Često se zato daje daje kratkotrajna intravenska anestezija. U svakom slučaju je kontraindikovana kod pacijenata s pejsmejkerom, ugrađenim metalnim implantatima ili sa stranim metalnim telima. Ukoliko postoje alergije na hranu, polen i lekove neophodna je adekvatna antialergijska priprema kod CT i MR snimanja.
Obe ove metode su veoma važne za postavljanje preciznih dijagnoza. Ali MR pregledi su superiorniji u pregledu glave, kičmenog stuba, kao i koštano-zglobnih struktura. Zato, s druge strane, CT pregledi traju kraće vreme i daju više korisnih informacija od MR pregleda i skoro uvek su prethodnik MR pregleda.
Autor: dr Nenad Margitin, specijalista radiologije, šef odseka CT dijagnostike i zamenik načelnika Službe radiološke dijagnostike Opšte bolnice Pančevo, koji obavlja ultrazvučne preglede i preglede doplerom i u Zavodu za zdravstvenu zaštitu radnika „Pančevac”.