SLAVIMO SVETOG MUČENIKA JOVANA VLADIMIRA

Srpska pravoslavna crkva i vernici danas slave svetog mučenika Jovana Vladimira.

Sveti mučenik Jovan Vladimir, beše od roda kneževskog iz Zahumlja. Deda mu se zvaše Hvalimir, a otac Petrislav. Jovan Vladimir (990 – 1016) je od oko 1000. do 1016. godine bio vladar Duklje, najistaknutije srpske kneževine tog doba.

Njegova vladavina se odvijala tokom dugotrajnog rata između Vizantije i Samuilovog carstva. Bio je u savezništvu sa Vizantijom, što mu nije pomoglo da zaštiti svoju zemlju od cara Samuila, koji je osvojio Duklju 1009/1010, a njega utamničio u Prespi, na jugozapadu današnje Saverne Makedonije.

Iza Jovana Vladimira ostalo je malo istorijskih podataka. Prema „Letopisu popa Dukljanina“ vladao je u vreme dugotrajnog rata između Vizantije i Samuilovog carstva. U savezništvu sa Vizantijom bezuspešno je pokušao da nađe zaštitu od nadiruće bugarske vojske. Duklja je pala 998. godine ili 1010. godine prema drugim izvorima, a srpski knez je zarobljen i odveden u Prespu.

Jednog dana careva kći Kosara zamoli oca da s dvorjanima siđe među sužnje da im mije glave i noge. Tako upozna i sužnja Vladimira, blaga i smirena, puna mudrosti i razuma božanskog. Zamoli oca da se uda za Vladimira, a Samuilo to dozvoli. Zeta je vratio na dukljanski presto, a dao mu je da kao njegov vazal vlada i severnim delom oblasti Drača.

Vladimir je bio poznat kao pobožan i pravedan vladar.

I Jovan Vladimir bi podmuklo ubijen 22. maja 1016. po naređenju Jovana Vladislava. Obezglavljen je na prevaru ispred jedne crkve u Prespi. Jovan Vladimir je sahranjen u Prespi. Dve ili tri godine nakon sahrane njegove mošti su prenesene u Duklju, a oko 1215. u Drač, gde su ostale do 1381.

Nakon toga su čuvane u Manastiru Svetog Jovana Vladimira kod Elbasana sve do 1995, kada su prebačene u Sabornu crkvu u Tirani, sedište Albanske pravoslavne crkve. Sve do današnjeg doba mnogi vernici hodočaste do njegovih moštiju, naročito za njegov praznik. Relikvija vezana za Svetog Jovana Vladimira je i krst koji je on držao u rukama kada su ga pogubili.

Taj krst se vekovima čuva u porodici Andrović iz Veljih Mikulića kod Bara. Svake godine na Trojičin dan iznosi se pred litijom na vrh planine Rumije. Sveti Jovan Vladimir se smatra nebeskim zaštitnikom grada Bara. Na ikonama se obično predstavlja kao kralj u vladarskom ruhu sa krunom na glavi, sa svojom odsečenom glavom u levoj, i krstom u desnoj ruci. Nedugo po smrti priznat je za sveca i mučenika, sa praznikom 22. maja. On je prvi srpski svetac.

Od ovog svetitelja spas traže i Albanci.

Za njega se kaže da je „slovenski i albanski štit“ i da je izrastao od Slovena i srpskog roda i da je albanski sveti.

(Pančevac)

SLAVIMO SVETOG CARA KONSTANTINA I CARICU JELENU

SLAVIMO SVETOG PATRIKIJA Ovo su običaji