Južni Banat: Porast broja obolelih, ali pad broja umrlih od malignih bolesti

Prema poslednjim procenama Svetske zdravstvene organizacije i Međunarodne agencije za istraživanje raka, obolevanje od malignih bolesti u svetu je poraslo na 19,3 miliona lјudi i registrovano je 9,9 miliona smrtnih slučajeva od svih lokalizacija malignih tumora u 2020. godini.

U Republici Srbiji tokom 2021. godine vodeće lokalizacije raka za mušku populaciju su bile pluća i bronh (21.6%), kolon i rektum (14.1%)), prostata (10.1%), mokraćna bešika (7.3%) i pankreas (3.9%). Najčešće lokalizacije karcinoma kod ženske populacije su karcinom dojke na prvom mestu (23.0%), pluća i bronh (11.1%), kolon i rektum (10.5%), grlić materice (5.6%) i ovarijum (4.1%).

Srbija se prema najnovijim procenama, a među 40 zemalјa Evrope, svrstava u grupu zemalјa sa srednjim rizikom obolevanja (nalazi se na 12. mestu) i visokim rizikom umiranja od malignih bolesti u Evropi (na drugom mestu odmah posle Mađarske).

Žene u Srbiji su odmah posle žena u Mađarskoj u visokom riziku umiranja od svih malignih tumora, osim kože. Razlog ovome je činjenica da su stope umiranja od raka grlića materice i raka dojke kod žena u Srbiji među najvišima u odnosu na prosečne procenjene stope umiranja od ovih oblika raka u drugim zemlјama Evrope.

Prema broju stanovnika najveće stope obolevanja u 2023. godini registrovane su u Pančevu (701,9) i Opovu (688,9), a najmanje u Plandištu (418,9) i Kovačici (541,4).
Prema broju stanovnika najveće stope umiranja u 2023. godini su bile u Beloj Crkvi (373,7) i Opovu (359,3), a najmanje u Kovačici (250,3) i Vršcu (272,7).

Od ukupnog broja obolelih od raka u 2023. godini u Južnom Banatu, najveći broj muškaraca je oboleo od karcinoma pluća 17,3%, debelog creva 15,3%, prostate 12%, mokraćne bešike 6,5% i pankreasa 2,8%, dok su žene najviše obolevale od raka dojke 22,3%, pluća 12,1%, debelog creva 10,9%, tela materice 4,6% i grlića materice 4,4%.

Od ukupnog broja umrlih od malignih bolesti u 2023.god u našem okrugu, u muškoj populaciji najveći broj umrlih bio je od karcinoma pluća 31,7%, debelog creva 11,1%, prostate 6,5%, pankreasa 5,6% i mokraćne bešike 4,9% dok je kod žena najveći broj umrlih od raka pluća 22,2%, dojke 18,7%, debelog creva 10,2%, pankreasa 5,8% i želudca 4,1%.

Prevencija i rano otkrivanje

Nove smernice Svetske zdravstvene organizacije (SZO) imaju za cilј da pobolјšaju šanse za preživlјavanje lјudi koji žive sa rakom, tako što će usmeriti zdravstvene službe da se fokusiraju na rano dijagnostifikovanje i lečenje ove bolesti. Jedan od problema je što se mnogi slučajevi raka otkriju prekasno. Čak i u zemlјama sa razvijenom zdravstvenom službom, mnogi slučajevi raka se otkrivaju u
uznapredovaloj fazi, kada je teže uspešno lečenje.

U Srbiji su 2013. godine doneti nacionalni programi za skrining raka grlića materice, raka dojke i kolorektalnog raka, koji bi trebalo da u narednom periodu značajno smanje obolevanje i umiranje od navedenih lokalizacija malignih tumora. Na skrining raka dojke pozivaju se žene starosti od 50 do 69 godina. Mamografski preventivni pregledi predviđeni su da se rade svim ženama navedenog uzrasta na dve godine. Skriningom na karcinom grlića materice obuhvaćene su žene između 25 i 64 godina, koje su pozivane na preventivni ginekološki pregled i Pap test jednom u tri godine. Cilјna grupa za testiranje na rak debelog creva odnosi se na građane oba pola starosti od 50 do 74 godina, koji se jednom u dve godine pozivaju na testiranje na skriveno krvarenje u stolici.

I dalјe jedan od značajnih problema u Srbiji predstavlјa i neprepoznavanje rizičnog ponašanja i nedovolјno korišćenje pozitivnih iskustava iz razvijenih zemalјa sveta u sprovođenju programa prevencije i ranog otkrivanja raka. Između 30-50% svih slučajeva raka se može sprečiti. Prevencija predstavlјa najbolјu dugoročnu
strategiju za kontrolu raka.

(Pančevac)

Južni Banat: Petoro dece u proseku svake godine oboli od raka

JUŽNI BANAT: 432 muškarca i 343 žene preminule od raka 2023, obolevaju i mlađi