Slavimo Srđevdan: Praznik posvećen Sergiju i Vakhu

Srpska pravoslavna crkva i vernici obeležavaj praznik posvećen Svetim mučenicima Sergiju i Vakhu, u narodu je ovaj dan poznatiji kao Srđevdan.

Srđevdan se u narodu zove slava obućara i opančara, a Srbi smatraju da je taj dan prava prirodna granica između jeseni i zime. Vreme se menja i počinje hladniji period.

Ovaj praznik slavi se i kao krsna slava- ako se obeležava sredom ili petkom, priprema se posna trpeza.

Veruje se da je Srđevdan naklonjen onima koji boluju od srdobolje (dizenterije) i bolesti kostiju. U naordu se kaže da na današnji dan i divlje zveri bivaju pitome i krotke. Ratari paze da na današnji dan ne ne izlaze sa volovima u polja jer je Sveti Srđ volujski svetac. Prema predanju, u selima oko Valjeva Srđevdan naročito slave obućari koji veruju da će ih Sveti Srđ, ako su bili ispravni i verni veri preko godine, na današnji dan, obići i sa njima proslaviti slavu.

Pod carem Justinijanom (527-565) obeležavanja praznika se raširilo na zapad, naročito na prostoru između Drača i Dubrovnika. Tamo je prema sačuvanim podacima, postojalo više od 15 crkava posvećenih ovim svecima. Dubrovnik je sve do 972. godine u Sv. Segiju i Vakhu imao svoje svetitelje-zaštitnike grada, piše na veb-sajtu posvećenom ovoj slavi- Srdjevdan.org . Odatle se slavljenje Srđevdana širilo u unutrašnjost, tako da je ova slava u srednjovekovnoj Duklji bila jedna od značajnijih. O tome svedoči i crkva Svetih Sergija i Vakha na Bojani kod Skadra, koja je i mesto gde su sahranjivani vladari prve kraljevske dinastije na teritoriji današnje Crne Gore, dela Bosne i Raške – Vojislavljevića u 11. i 12. veku. Prema predanju, prilikom prenosa moštiju Svetog Save iz Trnova, u Mileševu su prenesene i mošti Svetih Sergija i Vakha, gde je od ranije postojao kult ovih svetitelja, o čemu svedoče i njihove freske iz najranijeg perioda freskopisa u Mileševi.

Zbog ubrzanih i čestih migracija stanovništva u 19. i 20. veku današnje stanovništvo sa Srđevdanom kao svojom krsnom slavom razbacano je širom prostora Balkana i u većini slučajeva to su pojedinačne porodice, koje su se tokom vremena odvojile od svojih rodova. Dosadašnja istraživanja pokazala su kao izuzetak selo Gorobilje kod Požege u Srbiji, koje još od 18. veka ima više porodica sa tom krsnom slavom.

(Pančevac)

HLADNO JUTRO: U toku dana sunčano uz jak jugoistočni vetar

OSTAVILI VELIKI TRAG U SRPSKOM NARODU: Slavimo Svetog Stefana i Prepodobnu Jelenu

BONUS VIDEO